آنژیوگرافی عروق کرونرروشی است که در آن جهت دیدن رگ های خونی قلب ، از تصویربرداری اشعه ی x   استفاده می کنند. آنژیوگرافی های عروق کرونر قسمتی از یک گروه کلی عمل هایی، تحت عنوان کاتتریزاسیون قلبی است. عمل های کاتتریزاسیون قلبی هم می توانند بیماریهای قلبی عروقی را تشخیص دهند و هم در درمان آن موثر باشند. آنژیوگرافی عروق کرونر، از شایعترین انواع عمل های کاتتر قلب است.
در طول آنژیوگرافی عروق کرونر،  نوعی از رنگ که توسط دستگاه اشعه X قابل مشاهده است، به داخل عروق خونی قلب تان تزریق می شود. دستگاه اشعه X به سرعت عکس برداری می کند (آنژیوگرافی) و یک دید دقیق همراه با جزئیات از درون رگ خونی شما ارائه می دهد. درصورت لزوم، پزشک شما می تواند روش هایی مانند آنژیوپلاستی را نیز در حین آنژیوگرافی عروق کرونری شما انجام دهد.

درصورت داشتن یکی از شرایط زیر پزشک شما ممکن است آنژیوگرافی عروق کرونر را توصیه کند :
– علائم بیماری قلبی عروقی، مثل درد در قفسه ی سینه (آنژین صدری)
– درد در قفسه ی سینه، فک، گردن یا دست که توسط تست ها و آزمایش های دیگر غیر قابل توجیه و توضیح اند.
– افزایش درد قفسه ی سینه (آنژین بی ثبات)
– نقص قلبی که با آن متولد شده اید (بیماری قلبی مادرزادی)
– نارسایی قلبی
– مشکلات دیگر عروق خونی یا جراحت قفسه ی سینه
– مشکل دریچه ی قلبی که نیاز به جراحی دارد
اگر شما یک جراحی غیر مرتبطی با قلب تان دارید ولی در حین آن جراحی در معرض خطر بالای ابتلاء به مشکلات قلبی هستید، ممکن است به آنژیوگرافی نیز احتیاج پیدا کنید.
بدلیل اینکه در چنین مواردی ریسک پایینی از بروز عوارض وجود دارد، آنژیوگرافی ها معمولاً بعد از آزمایش ها و تست های غیر تهاجمی قلب انجام می شوند، مثل الکتروکاردیوگرام، اکوکاردیوگرام یا تست استرس.

مانند اکثر عمل هایی که روی قلب و عروق شما به انجام می رسد، آنژیوگرافی عروق کرونر نیز برخی از خطرات را به همراه دارد. اگرچه عمده ی این عوارض نادرند. خطرات و عوارض بالقوه عبارتند از :
– حمله ی قلبی
– سکته
– جراحت شریان کاتتر شده
– ریتم نامنظم قلب (آریتمی)
– واکنش های آلرژیک به رنگ یا داروی استفاده شده در حین آنژیوگرافی
– پارگی در قلب یا شریان تان
– آسیب کلیوی
– خونریزی بیش از حد
– عفونت
– لخته شدن خون
– قرار گرفتن در معرض پرتو رادیواکتیو ناشی از اشعه X

برای انجام این عمل، شما روی پشتتان بر روی تخت اشعه X دراز می کشید. چون در حین عمل ممکن است که تخت کمی تکان بخورد، شاید تسمه های ایمنی به دور قفسه ی سینه و پاهایتان بسته شود. دوربین ها ی اشعه X، بالا و دور قفسه سینه تان برای عکس برداری از زوایای مختلف حرکت می کنند.
یک لوله در داخل ورید دست تان قرار می گیرد. مثل بقیه ی داروها و مایعات، ممکن است آرام بخش در حین جایگذاری داخل وریدی، برای ریلکس شدن به شما داده شود. امکان دارد طی این عمل شما هوشیار باشید، پس می توانید دستورالعمل ها را پیگیری کنید. از شما خواسته می شود تا نفس عمیق بکشید، سرفه کنید یا دست هایتان را در موقعیت های مختلف قرار دهید. الکترود های روی قفسه سینه تان وضعیت قلب تان را طی عمل گزارش می دهند. دستبند فشار خون، فشار خون شما را ارزیابی می کند و یکی دیگر از دستگاه ها به نام اکسی متر، میزان اکسیژن خون تان را اندازه می گیرد. شما ممکن است داروهای (ضد انعقاد خون) نیز برای جلوگیری از لخته شدن خون در کاتتر و شریان های کرونری دریافت کنید.
به مقدار کمی از موهای کشاله ران یا دست تان، جایی که قرار است کاتتر وارد شود، تراشیده خواهد شد. آن ناحیه شسته و ضدعفونی می شود و سپس توسط تزریق داروی بی هوشی موضعی، بی حس خواهد شد. در محل ورود، یک برش کوچک زده می شود و یک لوله پلاستیکی کوتاه (غلاف) در داخل شریان شما قرار داده می شود. کاتتر درون غلاف موجود در رگ خونی شما جایگذاری شده و با دقت به سمت قلب تان و یا شریان های کرونری هدایت می شود.
حرکت کردن کاتتر نباید دردناک باشد، و شما حرکت آن را در بدن تان حس نخواهید کرد. هرگونه ناراحتی را به تیم مراقبت از سلامتی تان گزارش دهید.
رنگ (ماده ی حاجب) به داخل کاتتر تزریق می شود. وقتی این اتفاق می افتد، شما ممکن است مختصر حس گرمی یا گرگرفتگی داشته باشید. اگر احساس تپش قلب کردید نگران نشوید- این یک رخداد مکرر طی آنژیوگرافی است. ولی اگر دوباره احساس درد یا ناراحتی کردید، مراقبان را مطلع کنید.
رنگ به راحتی در تصاویر اشعه X قابل مشاهده است، و هنگامی که درون رگ تان حرکت می کند، پزشک تان می تواند روند حرکتش را دیده و هر انسداد یا نواحی تنگ شده را تشخیص دهد. مبتنی بر اینکه پزشک تان چه چیزی طی آنژیوگرافی شما خواهد یافت، شما ممکن است عمل هایی بیشتر در آن واحد داشته باشید، مثل آنژیوپلاستی با بالون یا جایگذاری استنت (stent ) برای باز کردن شریان های باریک شده.
آنژیوگرافی حدوداً یک ساعت طول می کشد، اگرچه ممکن است طولانی تر نیز شود، مخصوصاً اگر با دیگر عمل های قلبی ترکیب شود. آماده سازی و مراقبت های پس از عمل ساعاتی بیشتر را به این پروسه اضافه می کنند.
*پس از عمل
وقتی آنژیوگرافی تمام شد، کاتتر از دست یا کشاله ران تان خارج می شود و برش با فشار دستی و یا گیره بسته می شود.
برای مراقبت و نظارت به اتاق ریکاوری برده می شوید. وقتی وضعیت تان ثابت شد، به اتاق تان، جایی که بطور منظم تحت نظر هستید، باز خواهید گشت. برای پیشگیری از خونریزی، ضروری است که چندین ساعت صاف دراز بکشید. در طی این مدت، فشار سطحی روی موضع برش ممکن است به جلوگیری از خونریزی و بهبود زخم کمک کند. بعضی مواقع، غلاف پلاستیکی که در ابتدا به داخل رگ شما وارد شده بود، برای چندین ساعت در همان جا می ماند یا حتی درصورتی که شما آنژیوپلاستی یا جایگذاری استنت داشته یاشید، به مدت یک شب در دست تان خواهد ماند. اگر شما داروهای ضد انعقاد طی عمل دریافت کرده باشید، برداشتن و خارج کردن زود هنگام غلاف، می تواند خونریزی شدیدی را سبب شود.
شما ممکن است در همان روز مرخص شوید و به خانه بروید، یا محتمل است که برای یک روز یا بیشتر در بیمارستان بستری شوید. نوشیدن فراوان مایعات به شستن و خارج کردن رنگ از بدن تان کمک می کند. از تیم مراقبت سلامت تان بپرسید که چه موقع می توانید خوردن دوباره ی قرص هایتان، استحمام و دوش گرفتن، برگشت به کار و بقیه ی فعالیت ها نرمال خود را از سر بگیرید. از فعالیت های شدید و برداشتن اشیاء سنگین برای چندین روز خودداری کنید. محل برش تان برای مدتی حساس خواهد ماند و ممکن است کمی کبود و برآمده شود.
*پزشک تان را مطلع کنید اگر :
– متوجه خونریزی، کبودی یا خارش در محل کاتتر شدید.
– دردتان افزایش یافت یا احساس ناراحتی در ناحیه کاتتر کردید.
– علائم عفونت، مثل قرمزی، ملتهب شدن و یا تب داشتید.
– تغییری در رنگ یا دمای پا یا دستی که برای عمل مورد استفاده قرار گرفته بود، مشاهده کردید.
– احساس بی حالی یا ضعف کردید.
– درد قفسه سینه تان پیشرفت کرد یا احساس تنگی نفس کردید.
اگر محل کاتتر خونریزی یا شروع به خارش کرد، آن موضع را کمی فشار دهید و اورژانس را خبر کنید.

در برخی از موارد، آنژیوگرافی های عروق کرونر بصورت اورژانس انجام می شوند. اگرچه ، بیشتر آنها از پیش برنامه ریزی شده اند و به شما زمانی برای آماده سازی می دهند.
آنژیوگرافی ها در آزمایشگاه کاتتریزاسیون بیمارستان انجام می شوند. معمولا ًشما صبح روز آنژیوگرافی به بیمارستان منتقل می شوید. تیم مراقبت از سلامت تان دستورالعمل های خاصی به شما میدهد و در مورد داروهایی که دریافت خواهید کرد با شما صحبت می کند. راهنمایی های کلی شامل موارد زیر می شوند :
– از نیمه شب روز قبل آنژیوگرافی هیچ چیزی میل نکنید و نیاشامید. انجام آنژیوگرافی معمولاً  طی ساعات اولیه صبح برنامه ریزی می شوند.
– تمام داروهایتان را با خودتان به بیمارستان بیاورید. از پزشک تان در مورد مصرف یا عدم استفاده از داروهایی که بطور معمول صبح ها می خورید، سوال کنید.
– اگر دیابت دارید، از پزشک تان بپرسید که آیا باید انسولین یا سایر داروهای خوراکی تان را قبل از آنژیوگرافی دریافت کنید یا خیر.
قبل از اینکه آنژیوگرافی شما شروع شود، تیم مراقبت از سلامت تان باید تاریخچه ی پزشکی شما اعم از آلرژی ها و داروهای مصرفی تان را مرور کند. تیم شما ممکن است از شما تست فیزیکی به عمل بیاورد و علائم حیاتی تان را چک کند- مثل فشار خون و نبض. مثانه شما باید خالی باشد و لباس مخصوص بیمارستان را می پوشید. ممکن است ضرورت داشته باشد که  لنزهای تماسی، عینک، جواهرات و سنجاق های موهایتان را نیز در بیاورید.

آنژیوگرام می تواند مشخص کند که چه اشکالاتی در عروق خونی شما وجود درد. این عمل می تواند :
– نشان دهد چند عدد از شریان های شما بوسیله ی پلاک ها ی چربی بسته و یا تنگ شده اند (آرترواسکلروزیس).
– تمام محل های مسدود شده در رگ هایتان را معین می کند.
– نشان می دهد که چقدر جریان خون درون عروق تان بلوکه شده است.
– نتایج جراحی های قبلی عروق کرونری تان را نیز چک می کند.
– جریان خون درون قلب و رگ های خونی تان را چک می کند.
دانستن این اطلاعات می تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که چه درمانی برای شما بهترین است و چه میزان خطر، شما را تهدید می کند. بر طبق نتایج حاصل از بررسی وضعیت تان، پزشک تان ممکن است تصمیم بگیرد ، که شما  از آنژیوپلاستی عروق کرونری جهت باز کردن رگ های مسدود شده استفاده کنید . به علاوه ممکن است که آنژیوپلاستی یا استنت گذاری، حین آنژیوگرافی شما برای پیشگیری از عملی دیگر، نیز انجام شود.