کرامپ های قاعدگی (دیسمنوره) به صورت درد و گرفتگی عضلانی در قسمت تحتانی شکم است. خیلی از زنان این گرفتگی ها را درست قبل از شروع یا در طول دوره قاعدگی خود تجربه میکنند. در بعضی از زنان، این ناراحتی تنها می تواند کمی آزاردهنده باشد اما برای بعضی دیگر، این درد می تواند به اندازه ای شدید باشد که چند روز در هر ماه، فعالیت های روزمره فرد را مختل سازد.

کرامپ های قاعدگی ممکن است بر اثر مشکلات دیگری ایجاد شوند مثل اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحم. کلید کاهش درد نیز، درمان عامل ایجاد کننده آن است. کرامپ هایی که در اثر این مشکلات نباشند، با افزایش سن کاهش می یابند و اغلب بعد از اولین زایمان از بین می روند.

علائم

نشانه های کرامپ های قاعدگی شامل موارد زیر می باشند:

·         گرفتگی، درد یا لرزش در قسمت تحتانی شکم

·         دردی که به سمت پایین کمر و ران کشیده می شود

بعضی از زنان موارد زیر را نیز تجربه می کنند:

·         تهوع و استفراغ

·         شل شدن مدفوع

·         تعریق

·         سرگیجه

در طول دوره های قاعدگی، رحم برای کمک به بیرون راندن پوشش داخلی، منقبض می شود. موادی همانند هورمون(پروستاگلندین ها) که در ایجاد درد و التهاب دخیل هستند، انقباضات رحمی را تحریک می کنند. مقادیر بالای پروستاگلندین ها با کرامپ های شدید تر قاعدگی همراهند.

بسیاری از متخصصان عقیده دارند که انقباضات شدید، رگ های خونی تغذیه کننده رحم را تنگ و منقبض می کنند. دردی را که در نتیجه این عمل ایجاد می شود می توان با آنژین مقایسه کرد. آنژین زمانی رخ می دهد که انسداد عروق کرونری سبب محرومیت قلب از غذا و اکسیژن می گردد.

کرامپ های قاعدگی ممکن است در موارد زیر نیز رخ دهند:

اندومتریوز: در این وضعیت دردناک، بافتی که دیواره رحم را می پوشاند به خارج از رحم گسترش می یابد. شایع ترین محل، لوله های فالوپ، تخمدان ها یا بافت استری لگن هستند.

فیبروئیدهای رحم: در این مورد، توده غیرسرطانی در دیواره رحم رشد کرده و به ندرت موجب درد می شود.

آدنومیوز: در این وضعیت، بافتی که رحم را می پوشاند شروع به رشد در داخل دیواره عضلانی رحم می کند.

بیماری های التهابی لگن(PID): این بیماری عفونت های اعضای تولید مثلی زنان است که معمولا توسط باکتری هایی که از طریق جنسی منتقل می شوند، ایجاد می گردند.

استنوز(تنگی) دهانه رحم: در بعضی از زنان، دهانه رحم بسیار کوچک است و مانع جریان قادعگی شده و سبب افزایش فشار رحم دردناک می گردد.

کرامپ های قاعدگی عوارض پزشکی ای ندارند اما اغلب سبب اختلال در امور کار، مدرسه و فعالیت های اجتماعی می شوند. بیماری هایی که با کرامپ در ارتباطنند می توانند عوارض داشته باشند. برای مثال اندومتریوز می تواند سبب مشکلات ناباروری گردد یا بیماری های التهابی لگن می توانند سبب زخم لوله های فالوپ شده و احتمال کاشت تخم بارور در لوله(بارداری خارج رحمی) را افزایش دهند.

چنانچه دوران قاعدگی شما در چند سال گذشته آغاز شده و دچار کرامپ های قاعدگی هستید، این شانس وجود دارد که این دردها ،دلیل نگران کننده ای نداشته باشند. با این حال، اگر این درد ها برای چند روز در هر ماه زندگی شما را نختل می کنند یا سن شما بالاتر است و به تازگی به کرامپ های شدید دچار شده اید، به پزشک مراجعه نمایید.

عوامل خطر مرتبط با دیسمنوره عبارتند از:

• سن کمتر از 20 سال
• بلوغ زودرس (11 سال یا کمتر)
• خونریزی شدید در دوران قاعدگی(منوراژی)
• خونریزی نا منظم قاعدگی(متروراژی)
• نداشتن زایمان
• سابقه خانوادگی دیسمنوره
• کشیدن سیگار

پزشک سابقه پزشکی شما را مرور کرده و معاینات لازم را انجام می دهد.از جمله معاینه لگن. در طول این معاینه، پزشک اندام های تولید مثلی را از لحاظ هرگونه مشکل و از لحاظ وجود نشانه های عفونت بررسی می کند.

در بعضی موارد، چنانچه پزشک در مورد وجود اختلال تردید داشته باشد، ممکن است یک یا چند مورد از تست های زیر را توصیه کند:

سونوگرافی: در این تست که بدون درد است از امواج صوتی برای مشاهده اندام های داخلی مثل رحم، سرویکس و لوله های فالوپ استفاده می شود.

CTاسکن: از اشعه Xاز زاویه های مختلف بر ای ایجاد تصویری از سطح مقطع استخوان ها، اندام ها و سایر بافت های نرم داخل بدن استفاده می شود. این روش بدون در است و نسبت به اشعه Xمعمولی، اطلاعات بیشتری در اختیار پزشک قرار می دهد.

MRI: در این روش از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصویری با جزئیات از ساختار داخلی، استفاده می شود. این روش بدون درد بوده و می تواند برای بررسی تومور یا نشانه های اندومتریوز استفاده شود.

هیستروسکوپی: در این روش، پزشک لوله باریک و سبکی را از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می کند. بوسیله هیستروسکوپ که همانند یک تلسکوپ ریز عمل می کند، پزشک می تواند داخل رحم را از لحاظ وجود توده، فیبروئید یا پولیپ بررسی کند.

لاپاروسکوپی: در این عمل جراحی سرپایی، پزشک با ایجاد یک سوراخ کوچک در شکم و وارد کردن یک لوله فیبر نوری همراه یک لنز دوربین کوچک حفره شکمی را بررسی می کند. لاپاروسکوپی برای بررسی شرایط خاص مثل اندومتریوز، چسبندگی، فیبروئید، کیست های تخمدان و بارداری خارج رحم استفاده می شود.

کرامپ های قاعدگی قابل درمان هستند. پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز نماید:

NSAIDs: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می توانند در برطرف کردن درد کرامپ قاعدگی موثر باشند.ممکن است پزشک ابتدا از NSAIDهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن(ادویل، موترین، …) یا ناپروکسن (Aleve) با دوز معمول در روزهای قبل از شروع قاعدگی استفاده کند. NSAIDبا نسخه نیز مثل (mefnamic acid(Ponstel نیز در دسترس می باشد.

ضد بارداری های هورمونی: قرص های ضد بارداری خوراکی حاوی هورمون هایی هستند که از تخمک گذاری جلوگیری کرده و شدت کرامپ های قاعدگی را کاهش می دهند. این هورمون ها می توانند از طرق دیگر نیز استفاده شوند. مثلا تزریق، کاشت در زیر پوست بازو یا حلقه انعطاف پذیری که وارد واژن می شود.

عمل جراحی: اگر کرامپ های قاعدگی در اثر یک اختلال مثل اندومتریوز یا فیبروئید باشد، خارج کردن بافت غیر طبیعی از طریق جراحی به کاهش علائم کمک خواهد کرد.

شیوه زندگی و درمان های خانگی:

استفاده از حمام آب گرم یا کیسه آب گرم بر روی قسمت پایین شکم می تواند به اندازه داروهای بدون نسخه در کاهش کرامپ های قاعدگی موثر باشد.

طب سنتی:

ورزش: مطالعات نشان می دهند که فعالین فیزیکی می تواند در کاهش درد کرامپ قاعدگی موثر باشند.

طب سوزنی: طب سوزنی در چین بیش از 2000 سال است که برای رهایی از درد استفاده می شود. بعضی از مطالعات تاثیر آن بر کاهش کرامپ قاعدگی را نشان داده اند.

تحریک الکتریکی عصبی از طریق پوست( TENS): وسیله TENS آستانه درد را بالا می برد و ازاد سازی اندورفین ها (ضد دردهای طبیعی بدن) را تحریک می کند. در مطالعات انجام شده، TENSدر رهایی از درد مرتبط با کرامپ قاعدگی موثرتر از دارونما بوده است.

مکمل های غذایی: تعدادی از مطالعات نشان داده اند که مکمل های ویتامین E، امگا 3، تیامین، B6، منیزیم در کاهش کرامپ قاعدگی موثر بوده اند

برای شروع احتمالا شما به پزشک خانواده یا عمومی مراجعه خواهید کرد و در صورت نیاز او شما را به یک متخصص زنان ارجاع خواهد داد. در اینجا اطلاعاتی ارائه شده که به آمادگی شما جهت ملاقات پزشک کمک خواهند کرد

شما چه کاری می تواندی انجام دهید

ممکن است شما بخواهید لیستی شامل موارد زیر را تهیه نمایید:

·         شرح علائم خود با جزئیات

·         زمان شروع دو دوره قاعدگی قبلی

·         اطلاعاتی در مورد مشکلات و بیماری هایی که داشته اید

·         نام تمامی دارو ها و مکمل های مصرفی

سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید

زمان ملاقات پزشک محدود است بنابراین تهیه لیست سوالات از قبل به شما کمک خواهد کرئ که استفاده بهتری از این زمان ببرید. سوالات خود را بر اساس اهمست یادداشت کنید.بعضی از سوالاتی که در این زمینه می توانید از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر می باشد:

·         احتمالا چه چیزی این علائم را ایجاد کرده است؟

·         آیا دلایل دیگری نیز برای این علائم وجود دارد؟

·         علائم من در مقایسه با دختران و زنان دیگر چگونه است؟

·         آیا احتمال دارد این علائم با گذشت زمان تغییر کنند؟

·         آیا نیاز به انجام آزمایش خاصی هست؟

·         چه روش درمانی پزشکی یا خانگی می تواند به من کمک کند؟

·         آیا بروشور یا کتابچه ای هست که همراه خود ببرم؟ چه وبسایتی را توصیه می کنید؟

علاوه بر یان سوالات، چنانچه سوال دیگری در طول ویزیت برایتان مطرح شد در پرسیدن آن تردید نکنید.

چه انتظاری باید از پزشک داشت

احتملا پزشک سوالاتی از شما خواهد پرسید آمادگی برای پاسخگویی به این سوالات موجب می شود برای پرسیدن سوالات دیگر زمان کافی در اختیار داشته باشید. پزشک می تواند سوالات زیر را از شما بپرسد:

·         قاعدگی شما از چه سنی شروع شده است؟

·         فاصله بین قاعدگی های شما چقدر است و هر دوره معمولا چه مقدار طول می کشد؟

·         خونریزی قاعدگی شما چگونه است؟

·         محل کرامپ های شما کجاست؟

·         آیا علائم دیگری مثل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، کمردرد، سرگیجه و سردرد هم دارید؟

·         آیا علائم شما معمولا همزمان با قاعدگی رخ می دهند؟

·         ِآیا در بین دوره ها هم علائمی دارید؟

·         آیا این علائم سبب محدودیت فعالیت روزمره شما مثلا مرخصی از کار و مدرسه یا پرهیز از ورزش می شود؟

·         اگر از لحاظ جنسی فعال هستید؛ آیا هنگام نزدیکی درد دارید؟

·         آیا هنگام دفع مدفوع درد دارید؟

·         تا به حال چه روش های درمانی را امتحان کرده اید؟ آیا موردی بوده که به شما کمک کند؟

·         چه دارو، مکمل یا ویتامینی مصرف می کنید؟

·         آیا بیماری دیگری نیز دارید؟

·         آیا خانمی در خانواده سابقه علائمی مشابه شما را دارد؟

تا زمان رسیدن وقت ملاقات چه کاری می توانید انجام دهید؟

در این مدت استفاده از حمام آب گرم یا کمپرس گرم بر روی شکم سبب تخفیف درد شما خواهد شد. مسکن های بدون نسخه مثل ایبوپروفن هم می توانند به شما کمک کنند.