دندانپزشکان در ����������

دندانپزشک کیست؟

دندانپزشک (به انگلیسی Dentist) پزشکی است که در زمینه سلامت دهان و دندان تخصص دارد. دندان پزشکان از پیشرفت بیماری ها و مشکلات مربوط به حفره و مخاط دهان و نیز بافت ها و ساختار دندان ها جلوگیری می کنند. همچنین علاوه بر حفظ سلامت دهان و دندان ها، به زیبایی دندان ها کمک خواهند کرد. طول دوره رشته دندانپزشکی در ایران شش ساله است. فردی که وارد رشته دندانپزشکی می شود، ابتدا در دوره ای دو ساله دروس علوم پایه را فرا می گیرد. سپس در دوره ای چهار ساله و پس از گذراندن دروس تخصصی و کارآموزی این رشته موفق به اخذ مدرک دندانپزشک عمومی خواهد شد.

دندان پزشکان عمومی می توانند در یکی از رشته های تخصصی ادامه تحصیل دهند و تخصص بگیرند. از جمله گرایش های تخصصی دندانپزشکی می توان این موارد را نام برد:

• فوق تخصص پاتولوژی بیماری های دهان، فک و صورت
• متخصص درمان ریشه
• متخصص بیماری های لثه
•  متخصص ارتودنسی
• متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی
• متخصص جراحی دهان، فک و صورت
• متخصص دندانپزشکی اطفال
• متخصص پروتز دندان
• متخصص رادیولوژی فک و صورت

تشخیص پوسیدگی دندان، تورم و عفونت لثه از جمله درمان هایی است که توسط دندانپزشک انجام می شود. همچنین جراحی های ابتدایی برای برطرف کردن ضایعات دهان و انجام پروتز (به منظور جایگزین کردن دندان از دست رفته) از دیگر درمان هایی هستند که دندان پزشکان عمومی در آن تبحر دارند. حوزه کاری رشته دندانپزشکی تنها به درمان دندان ها و لثه محسوب نمی شود و مناطقی همچون دهان، زبان، غدد بزاقی، فک و گردن را شامل می شود.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

چکاپ دندان ها و معاینات دوره ای نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. مهم ترین دلایل مراجعه به دندانپزشک، اقدامات پیشگیرانه و درمانی است. در واقع، درد دندان نباید تنها علت مراجعه به دندانپزشکی باشد. معاینه منظم دندان ها به تشخیص به موقع و جلوگیری از پیشرفت بسیاری از بیماری های دهان و دندان کمک می کند. به طور کلی، توصیه می شود که افراد هر شش ماه یک بار برای انجام معاینه دوره ای دهان و دندان مراجعه کنند.

از رایج ترین دلایل مراجعه به دندانپزشک می توان به این موارد اشاره کرد:

• دندان درد: یکی از اصلی ترین دلایل مراجعه بیماران به دندانپزشکی درد دندان است. همچنین آسیب های وارده به دندان از جمله ایجاد حفره و پوسیدگی در دندان، ترک خوردگی و یا شکستن دندان و خالی شدن دندان پر شده (ریختن مواد دندان) از دیگر دلایل رایج مراجعه به دندانپزشک به شمار می آیند.
• حساسیت دندان ها: اگر دندان ها به نوشیدنی ها و غذاهای سرد، گرم و شیرینی جات حساس شده باشند، لازم است برای بررسی بیشتر به دندانپزشکی مراجعه نمایید. تحلیل لثه، آسیب مینای دندان و پوسیدگی از موارد شایع برای بروز چنین حساسیت هایی محسوب می شوند.
• درد، تورم و خونریزی در لثه ها: احساس درد، سوزش، التهاب، قرمزی و خونریزی لثه ها در زمان استفاده از مسواک و نخ دندان از مواردی هستند که نیاز به بررسی دارند.

نکته:

لق شدن دندان ها، درد فک، سردردهای مداوم، خشکی دهان و دندان قروچه از دلایل مهم برای مراجعه به دندانپزشک به شمار می آیند. لازم است زنان قبل از اقدام به بارداری و در طول دوران بارداری به طور منظم برای معاینه دهان و دندان مراجعه نمایند. نوسانات هورمونی در طول بارداری، فرد را بیش از پیش در معرض ابتلا به خونریزی لثه ها و تشکیل پلاک قرار می دهد. همچنین در کودکان، بهتر است پس از رشد اولین دندان، معاینه های دندانپزشکی آغاز گردد.

دندان پزشکان چه خدماتی ارائه می دهند؟

خدمات دندانپزشکی به سه دسته درمانی، ترمیمی و زیبایی تقسیم بندی می شوند:

1. خدمات درمانی: اغلب درمان های دندانپزشکی به هدف رفع درد، پوسیدگی، شکستگی و عفونت دندان، التهاب و عفونت لثه، جرم و پلاک دندان ها و فلوراید تراپی انجام می شود.
2. خدمات ترمیمی: ترمیم دندان ها به منظور اصلاح و بهبود بخش های آسیب دیده انجام می شود. دندان پزشکان به کمک روش های درمانی خاص (ترمیم مستقیم و غیر مستقیم) موجب نگه داشتن دندان آسیب دیده یا جایگزینی دندان از دست رفته می شوند. ترمیم و پر کردن دندان ها، عصب کشی (درمان ریشه)، باندینگ و روکش (برای ترمیم دندان آسیب دیده) و بریج یا پل دندان (پر کردن جای خالی دندان) از دیگر خدمات ترمیمی دندانپزشکی محسوب می شوند. ارتودنسی (رفع ناهنجاری فک و دندان)، کامپوزیت (ترمیم دندان شکسته و تغییر رنگ داده) و ایمپلنت (کاشت دندان) از جمله خدمات ترمیمی به شمار می آیند.
3. خدمات زیبایی: این خدمات اغلب به هدف زیبا سازی و بهبود شکل ظاهری دندان و لثه انجام می شود. از رایج ترین خدمات زیبایی می توان به اصلاح طرح لبخند، اصلاح و یا تغییر شکل لثه، بلیچینگ (سفید کردن دندان)، افزایش طول تاج دندان، لیفت لثه و کراودینگ (مرتب کردن دندان ها) اشاره کرد.    

بررسی سلامت دندان و لثه، انجام معاینات اولیه، تشخیص و انتخاب روش درمانی مناسب بیمار از مهم ترین وظایف یک دندانپزشک محسوب می شود. همچنین آموزش شیوه های نگهداری از دندان ها، روش های پیشگیری از بیماری های دهان و دندان و ارجاع به متخصص در موارد خاص از دیگر وظایفی هستند که دندان پزشکان عمومی بر عهده دارند.

تاثیر استرس بر سلامت دندان ها و اهمیت مراجعه به دندانپزشک

استرس یکی از عوامل تاثیرگذار بر مشکلات دهان و دندان است. افرادی که دچار استرس و اضطراب شدید هستند و یا در شرایط استرس زا زندگی می کنند ممکن است برخی از مشکلات دهان و دندان را تجربه کنند. از اصلی ترین این مشکلات می توان به دندان قروچه (براکسیسم)، قفل شدن فک (تریسموس)، اختلال مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)، آفت دهان و التهاب لثه اشاره کرد. همچنین خشکی دهان که می تواند منجر به چسبندگی لب ها، بد بو شدن دهان، طعم بد در دهان و پوسیدگی دندان شود، از تاثیرات منفی استرس بر سلامت دهان و دندان محسوب می شوند. اغلب افرادی که دچار استرس و افسردگی هستند، به دلیل نادیده گرفتن و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، دچار مشکلاتی در این زمینه می شوند. سلامت دهان و دندان از طرق مختلف در کیفیت زندگی افراد نقش دارد. حفظ سلامت دندان ها می تواند بر سلامت روان، کاهش ابتلا به بیماری های دیگر، موفقیت و مشارکت اجتماعی تاثیرگذار باشد.

دندانپزشک با حفظ سلامت دندان ها، طرح لبخند زیبا، برطرف کردن درد و پوسیدگی دندان به افراد کمک می کند تا یک زندگی اجتماعی کامل را تجربه کنند. در بسیاری موارد درد دندان سبب می شود که فرد ارتباطات اجتماعی خود را کاهش دهد. همچنین تمرکز و کارایی لازم برای انجام مسئولیت های خود را نداشته باشد. یک لبخند زیبا می تواند تاثیری مثبت در روند یک مصاحبه یا جلسه کاری داشته باشد. استرس، اضطراب و افسردگی از عوامل تشدید کننده بیماری های لثه و پوسیدگی دندان به شمار می آیند. دندان پزشکان با روش های درمانی مناسب، به سلامت و بهداشت دهان و دندان در افراد مبتلا به استرس کمک می کنند.